Sharista Lachman lijdt aan de chronische huidaandoening Vitiligo.(Den Haag 13-06-19)
Foto:Frank Jansen © Frank jansen

Klein wit vlekje verspreidde zich razendsnel over gezicht van Sharista

Wat begon als een klein wit vlekje verspreidde zich razendsnel over het gezicht, handen en voeten van de Haagse Sharista Lachman (28). Jarenlang bestreed ze haar vitiligo met dikke lagen make-up. Inmiddels omarmt ze de ‘witte vlinder’ op haar gezicht en is ze zelfs boegbeeld voor een bewustheidscampagne rondom de huidaandoening.

Anne Kompagnie 15-06-19, 13:34

Een dagje naar het strand met vrienden? Jarenlang was het geen optie voor de Haagse Sharista Lachman (28). ,,Stel nou dat ik zou gaan zweten, dat er water op mijn gezicht kwam? Dan zou de dikke laag plamuur op mijn gezicht gaan uitlopen. Die angst daarvoor beheerste mijn leven totaal.’’

Een brugklasser was ze, toen het eerste witte vlekje zichtbaar werd. ,,Een stipje eigenlijk nog maar. We dachten aan een ontsteking. De huisarts vermoedde een vorm van eczeem. Ik ging naar huis met een middeltje en de verwachting dat het wel weer zou wegtrekken.’’

Het zit niet in de familie, mijn twee zussen hebben een egale bruine huid

Dat deed het niet, integendeel. ,,Na een paar maanden tijd was het stipje een vlek geworden tot onder mijn wenkbrauwen en begonnen ook mijn handpalmen op te lichten. Bij een volgend gesprek bij de huisarts was toevallig een dermatoloog van het ziekenhuis aanwezig. Die gaf eindelijk duidelijkheid: hij stelde de diagnose vitiligo.’’

Het deed geen enkel belletje rinkelen bij de toen nog 11-jarige Haagse. ,,Het zit niet in de familie, mijn twee zussen hebben een egale bruine huid. Zij zijn wat ouder en waren al een poosje bezig met hun uiterlijk en make-up. Je huid, dat maakt zo’n belangrijk onderdeel uit van hoe je eruitziet. Zij introduceerden mij in de wereld van poeders en foundations.’’

Proefkonijn

Ondertussen had Sharista ook nog hoop op een oplossing vanuit de medische wereld. ,,Twee keer per week ging ik naar het ziekenhuis voor een lichtbehandeling. Dertig seconden werd ik dan blootgesteld aan fel licht. Ik heb alle soorten zalfjes mee naar huis gekregen, voelde me regelmatig een proefkonijn.’’

De behandelingen hadden wisselend resultaat. ,,De lampen werkten een beetje, maar mijn huid verbrandde razendsnel. Dat deed niet alleen veel pijn, het was ook niet zonder risico. De kans op huidkanker zou toenemen als ik er te lang mee doorging.’’

En dus bleef Sharista haar toevlucht nemen tot een ochtendritueel van minstens anderhalf uur. ,,Eerst moest ik elke keer precies de juiste kleur mengen met behulp van verschillende foundations. Dan bracht ik het aan op mijn huid en moest het tien minuten drogen.

Vervolgens ging ik weer verder met concealer, dat moest weer tien minuten intrekken en zo verstreek de tijd razendsnel.’’

Ik had mijn vlekken altijd geassocieerd met lelijk zijn

En dat elke dag weer. ,,Als ik op een vrije dag een boodschapje bij de supermarkt aan de overkant moest halen, was ik eerst een kleine twee uur met make-up bezig. Zonder de straat opgaan? Het kwam niet in me op. Het maakte op dat moment voor mij niet uit dat ik daardoor dingen moest missen of te laat kwam bij afspraken.’’

Vrienden en familie wisten allemaal wel af van de vitiligo van Sharista. ,,Ik vertelde er gewoon over, zei dat er als het ware een witte vlinder over mijn gezicht lag. Maar ik liet het niemand zien. Tot ik op mijn 22ste op vakantie ging met een vriendin. We deelden een badkamer, dus zij zag het toen ik mijn make-up verwijderde.’’

,,Ik waarschuwde haar van tevoren, maar toen ik de badkamer uitstapte, zei ze alleen maar: ‘En dan? Denk je dat ik nu anders naar je kijk? Je bent nog gewoon dezelfde Sharista, hoor!’ Ik weet niet zo goed welke reactie ik verwachtte, maar niet deze. Ik had mijn vlekken altijd geassocieerd met lelijk zijn. Ik vulde al voor anderen in: die zullen wel van me schrikken. Dat wilde ik voorkomen.’’

Ondanks de nuchtere reactie van haar vriendin, koos Sharista ook na de vakantie weer gewoon voor een leven achter een laag foundation. ,,Waar ik maar heen ging, ik ging nergens naartoe zonder een tas vol make-upartikelen. Constant bekeek ik mezelf, in etalageruiten, in autospiegels om zo nodig de make-uplaag bij te werken. Doodvermoeiend, denk ik nu.’’

Verbergen

Het ochtendritueel werd ook telkens langer. ,,Het aantal vlekken breidde zich uit in de loop der jaren. Ik besteedde enorm veel tijd aan mijn gezicht, maar ondertussen werd ook het wit op mijn handen steeds zichtbaarder. Het begon bij mij te knellen. Ik was iemand die tegen anderen zei: ‘wees jezelf’. En ondertussen was ik alleen maar bezig mijzelf te verbergen.’’

Het kantelpunt was een campagne van Vitiligo.nl, een belangenorganisatie voor mensen met de pigmentaandoening. ,,Ze zochten iemand voor een fotoshoot en ik besloot: dit is dan misschien het moment. Doodeng natuurlijk, alleen de weg ernaartoe al bezorgde me hartkloppingen. Mijn zus was er om me te ondersteunen naar Utrecht.’’

Ter plekke ontmoette ze allerlei leeftijdsgenoten met vitiligo. ,,Ik herkende natuurlijk al hun worstelingen, maar het was zeker geen zware dag. Na afloop pakte ik nog een terrasje met mijn zus, dat wat ik veertien jaar lang absoluut niet had aangedurfd. Het voelde verbazingwekkend snel heel normaal aan. We aten wat, we dronken wat, het was gewoon gezellig.’’

Aanstaren

Toch omschrijft Sharista de eerste zes maanden zonder make-up als zwaar. ,,Ik was bang dat mensen me gingen aanstaren. En eigenlijk gebeurde dat ook. Soms vragen mensen wat er met je is, of geven ongevraagd advies hoe je er vanaf kan komen. Ik ben hindoestaanse, ook uit die hoek kwamen tips over hoe ik door middel van offers en astrologie mijn pigment weer kon terugkrijgen. Goed bedoeld allicht, maar daar zit je niet altijd op te wachten. Ik moest mezelf elke ochtend een peptalk geven om de deur weer uit te gaan.’’

In die tijd was Sharista ook werkzoekende. ,,Ik dacht: ik moet er representatief uitzien als ik solliciteer. De neiging om de make-updozen uit de kast te halen was groot. Maar ik heb het niet gedaan en ik kan oprecht zeggen dat de vitiligo het solliciteren totaal niet in de weg heeft gestaan. Sterker nog: ik werd aangenomen, kreeg een baan waarbij ik enorm veel contacten aan moest gaan met klanten. Het voelde goed dat ze me dat toevertrouwden.’’

Sharista herinnert zich ook nog levendig het eerste familiefeestje dat ze zonder make-up bezocht. ,,Iedereen reageerde positief, maar naderhand ontving ik wel appjes. ‘We hadden geen idee dat het zó aanwezig was’, zo schreven ze. Iedereen prees mijn moed, dat wel.’’

Foundation

Inmiddels is Sharista drie jaar verder. Waar ze gaat en waar ze staat, de foundation blijft thuis. ,,Het scheelt enorm veel tijd, en geld niet te vergeten. Die producten kostten me zo’n 200 euro per maand.’’

Maar de grootste winst is haar herwonnen vrijheid. ,,Ik hoef me niet druk te maken over weersomstandigheden, ik kan gewoon de deur uit met hooguit wat mascara en lippenstift. Wat ook uitmaakt: inmiddels zijn er meer rolmodellen met vitiligo. Winnie Harlow bijvoorbeeld, is een topmodel met de huidaandoening. Het maakt haar juist uniek, ik weet zeker dat ze veel minder bekend zou zijn zonder de huidaandoening.’’

Mocht er morgen een zalfje op de markt komen die haar huid weer egaal maakt, zou Sharista die dan gebruiken? ,,Nee, ik vind mezelf nu eigenlijk wel leuk. Als ik met mijn twee zussen ben, onthouden mensen vaak alleen míjn naam. Het maakt me uniek, dat koester ik inmiddels.’’

Ik ga nu de straat op met een gezicht dat je niet snel vergeet

Wat voor haar geldt, hoeft niet voor een ander op te gaan, benadrukt ze. ,,Die make-up heeft me een lange tijd gelukkig gemaakt, dus ik zal mensen nooit veroordelen als ze daar voor blijven kiezen. Ik heb inmiddels door mijn werk bij Vitiligo.nl behoorlijk wat volgers op sociale media. Wat opvalt, is dat de meesten me toch tips en advies vragen over de juiste foundation- en concealerkleuren. De vraag: hoe voelt het om zónder make-up de deur uit te gaan, komt nauwelijks voorbij.’’

Een enkel keertje pakt Sharista de oude make-updoosjes weer uit de kast. ,,Eigenlijk vooral voor de grap. Dan spreek ik af met vrienden en kom ik volkomen geplamuurd een café binnen. Het is wel even lachen, maar ik verlang er geen moment naar terug. Ik ga nu de straat op met een gezicht dat je niet snel vergeet. Eigenlijk bevalt me dat wel.’’