De  schildklier een vlindervormige klier gelegen aan de voorzijde van de hals, voor het strottenhoofd, tegen de luchtpijp aan. Hij bestaat uit twee kwabben, opgebouwd uit follikels (blaasjes).  De schildklier wordt van bloed voorzien door vier slagaders en is daarmee een van de best doorbloede organen in het lichaam.

De schildklier heeft meerdere (belangrijke functies):

• Regulatie van het metabolisme (stofwisseling);
• Celstofwisseling;
• Voedselverwerking (spijsvertering);
• Hartslag & zuurstofcirculatie;
• Lichamelijke groei & ontwikkeling;
• Instandhouding & uitbreiding van zenuwstelsel;
• Temperatuur (indirecte thermostaat-functie);
• Vetverbranding;
• Spierspanning & werking van gewrichten;
• Vochthuishouding;
• Psyche & hersenactiviteit.

Werking schildklier

De schildklier maakt schildklierhormoon aan geregeld door de hypothalamus en hypofyse.
De hypofyse is een kleine hormonale klier in de hersenen, achter de ogen.

De hypothalamus en de hypofyse  zijn met elkaar verbonden door de hypofysesteel. Heeft het lichaam meer of minder van een bepaald hormoon nodig? Dan geeft de hypothalamus met behulp van  hormonen een seintje aan de hypofyse.

De hypofyse scheidt TSH (thyroid stimulerend hormoon) uit
Onder invloed van TSH gaat de schildklier het hormoon T4 (thyroxine) produceren.
Als je te weinig schildklierhormoon in je lichaam hebt, maakt de hypofyse meer TSH aan zodat de schildklier harder gaat werken en meer schildklierhormoon aanmaakt. Als je te veel schildklierhormoon in je lichaam hebt, maakt de hypofyse minder TSH aan zodat de schildklier langzamer gaat werken en minder schildklierhormoon aanmaakt.

Shildklieraandoeningen

In 95% van de gevallen is de schildklier zelf aangedaan.
In het merendeel van de gevallen is er sprake van een auto-immuun ziekte

Een te traag werkende schildklier wordt Hypothyreoidie genoemd:
de schildklier maakt te weinig schildklierhormoon.
Vaak veel aspecifieke klachten: moeheid, kouwelijkheid, gewichtstoename, traagheid, obstipatie, menstruatiestoornissen

Een te snel werkende schildklier wordt Hyperthyreoidie genoemd:
de schildklier maakt teveel schildklierhormoon.
Klachten: gewichtsverlies, diarree, nervositeit, hartkloppingen en oftalmopathie (oogziekte van Graves).

In Nederland zijn ongeveer 403200 mensen met Hypothyreoïdie ( 24 op 1000 patiënten).
Het aantal met mensen Hyperthyreoïdie: 134400 ( 8 op 1000 patiënten)

De aandoeningen komen vaker bij vrouwen voor dan bij mannen en de schildklierfunctiestoornissen komen vaker voor met het toenemen van de leeftijd

Aandoeningen aan de schildklier zijn – net als vitiligo – auto-immuunziekten. Vitiligopatiënten hebben een verhoogde kans om ook een andere auto-immuunziekte te ontwikkelen, en de schildklieraandoening komt dan het meeste voor.

Vitiligo in combinatie met schildklieraandoeningen
Aandoeningen aan de schildklier zijn – net als vitiligo – auto-immuunziekten. Vitiligopatiënten hebben een verhoogde kans om ook een andere auto-immuunziekte te ontwikkelen, en de schildklieraandoening komt dan het meeste voor.

Nederlandse richtlijn voor artsen
Laboratoriumonderzoek naar met vitiligo geassocieerde aandoeningen (met name schildklierziekten) is alleen zinvol als anamnese (voorgeschiedenis en relevante omstandigheden van de ziekte) en lichamelijk onderzoek aanwijzingen hiervoor geven.
Het advies is screening te overwegen bij personen met grootste risico (vrouwen, > 35 jaar met familieleden met schildklierziekten en bij zwangere vrouwen of vrouwen die graag zwanger willen worden).

Patiënteninformatie
Meer patiënteninformatie over de schildklier

Schildklier Organisatie Nederland