Wat is vitiligo
Vitiligo is een huidaandoening waardoor witte plekken op het lichaam verschijnen. Op deze plekken ontbreekt het aan pigment.
Hoe ontstaat vitiligo
Vitiligo is een huidaandoening waardoor witte plekken op het lichaam verschijnen. Op deze plekken ontbreekt het aan pigment. De precieze oorzaak van vitiligo is nog steeds niet bekend. De meest aannemelijke verklaring is dat vitiligo een auto-immuunziekte is.
Wat is een auto-immuunziekte?
Een auto-immuunziekte is een ziekte die ontstaat doordat het afweersysteem (ofwel immuunsysteem) in ons lichaam zich abnormaal gedraagt. Normaal maakt het immuunsysteem afweerstoffen aan tegen indringers van buitenaf (ziekteverwekkers). Bij een auto-immuunziekte maakt het systeem echter afweerstoffen aan tegen een deel van het eigen lichaam.
Is vitiligo besmettelijk?
Nee, het is niet besmettelijk. Het is wel zo dat vitiligo familiair bepaald is. 30% van de vitiligopatiënten heeft iemand in de familie die ook vitiligo heeft.
Zijn er verschillende vormen van vitiligo?
Ja, er zijn zes vormen van vitiligo. De meeste voorkomende vorm is vitiligo vulgaris (ook wel gegeneraliseerde vitiligo). Deze vorm treedt meestal symmetrisch of tweezijdig over het lichaam op.
Hoeveel mensen in Nederland hebben vitiligo?
Ongeveer 1 a 2% van de wereldbevolking heeft vitiligo, ongeacht ras of geslacht. Dus in Nederland hebben ca 240.000 mensen vitiligo.
Is vitiligo te genezen?
Vitiligo is een chronische aandoening, waarvan de oorzaak (nog) niet bekend is, derhalve ook niet te genezen. Het is wel mogelijk het verlies van pigment tegen te gaan en zelfs pigment terug te krijgen. De duur en het succes van de behandeling verschillen echter per behandelingstype en per persoon. Er zijn meerdere vormen van vitiligo, van een bescheiden wit vlekje tot een totale verdwijning van het pigment over het hele lichaam.
Hoe weet ik dat mijn witte vlekken vitiligo is?
Om er zeker te zijn dat de witte vlekken wel of geen schimmel is, kunt u het beste via de huisarts een verwijsbrief vragen voor een dermatoloog,
die met behulp van een Woodslamp of black light kan vaststellen of het wel of geen vitiligo betreft.
Diagnose stellen
Mijn dochter van intussen 2 jr en 5mnd is geboren met een witte vlek op haar buik (doorsnee iets groter dan een stuk van 2€, zeer onregelmatige rand) op haar borst heeft ze een zeer klein vlekje.
Sinds enkele maanden merk ik nu ook een paar witte vlekjes op haar arm op. Zou dit vitiligo kunnen zijn?
Een witte vlek hoeft niet altijd op vitiligo te duiden, het kan een Pityriasis versicolor (oppervlakkige schimmelinfectie zijn of Pityriasis alba, een andere onschuldige, zelfgenezende huidaandoening. (milde vorm van atopisch eczeem).
Wij adviseren u om via de huisarts een verwijzing te vragen voor een consult bij een dermatoloog, die uitsluitsel kan geven ( m.b.v. woodslamp)
Komen plekken met haaruitval voor bij vitiligopatiënten?
Haaruitval is een breed begrip, er zijn namelijk veel oorzaken van haarverlies. Alopecia areata is een autoimmuunziekte die zich uit met kale plekken. Deze aandoening kan voorkomen samen met vitiligo. Het mannelijke type kaalheid zie je niet vaker bij vitiligo al kan door het wit worden van de haren het wel lijken alsof er minder haar is. Daarnaast zijn er andere (autoimmuun) aandoeningen die wat kunnen lijken op vitiligo (lichen sclerosus en morfea) die atrofie van de huid met haarverlies kunnen geven. De huid wordt dan ook witter, maar dit betreft geen vitiligo.
Uiteraard kunnen ook bij personen met vitiligo kale plekken voorkomen maar dan komt dat niet door de vitiligo zelf. De kale plek is dus niet het gevolg van de vitiligo.
Hierbij valt aan te merken:
Het is denkbaar dat een persoon met vitiligo ook een huidaandoening met haarverlies heeft en dat er in diezelfde kale plekken de vitiligo koebnert (uitgelokt wordt).
Ook kan iemand naast de vitiligo ook een andere huidziekte met haaruitval hebben zonder enig verband tussen de twee.
Verder is te vermelden dat alopecia areata en vitiligo autoimmuunziekten zijn die bij dezelfde persoon kunnen voorkomen.
Maar men moet altijd bedacht zijn dat er ook huidaandoeningen bestaan zoals lupus waarbij zowel haarverlies als ook depigmentatie ontstaat in dezelfde plek.
Hoe is de vitamine D aanmaak op de vitiligo huid waar geen pigmentatie plaatsvindt?
Vitamine D aanmaak werkt juist beter in huid waar minder pigment zit, daarom hebben donkere mensen relatief vaker een vitamine D tekort als ze leven in landen met minder zon (zoals in Nederland) en raadt het voedingscentrum aan supplementen te nemen. Bij een vitiligo huid maak je dus makkelijker vitamine D aan mits je geen hoge factor zonnebrand smeert, je huid bedekt met kleren of camouflage, want dan komt het UV licht natuurlijk juist niet in je huid terecht waar de vitamine aanmaak plaatsvindt. Al met een paar minuten per dag buiten zijn (hoeft geen directe zon te zijn) met je gelaat en handruggen bloot maak je met een lichte huid voldoende vitamine D aan. Probleem is dat er geen duidelijkheid is over wat een goede spiegel vitamine D is. Wel weten we wanneer het echt té laag is en er problemen in de botopbouw ontstaan. Voeding kan overigens ook een bron zijn van vitamine D naast natuurlijk supplementen.
Dus in het kort: vitiligo personen hebben in principe juist een makkelijkere opbouw van vitamine D (zeker als ze ook UVB lichttherapie krijgen), ook als ze van oorsprong een donkere huid hebben. Problemen ontstaan bij extreem mijden van de zon, de huid bedekken en het dagelijks smeren van hoge factor zonnebrand.
Kan bij vitiligo de huid ook juist meer pigment krijgen? Of heb ik iets anders?
Neen, donkere vlekken horen niet bij vitiligo. Wel kan het zo zijn dat de plekken die nog gekleurd (gepigmenteerd) zijn, donkerder lijken. Daarom is het soms lastiger dan je misschien zou denken om te zien of iemand nu donkerdere of lichtere vlekken heeft gekregen. Maar als het echt alleen donkere vlekken zijn is dit geen vitiligo. De enige tijdelijke uitzondering is zogenaamde “blue vitiligo”, een zeldzame eerste fase van vitiligo. Hier bij ontstaan tijdelijk donkere plekken door het kapotgaan van de pigmentvormende cellen die het pigment in de diepere laag laten neerslaan. Overigens is dit maar een beperkte tijd zo want de opperhuid wordt snel witter en dan zal het duidelijk zijn dat de huid lichter wordt en niet donkerder.
Is er ooit onderzoek naar gedaan of mensen met vitiligo hooggevoelig of hoogsensitief zijn?
Wat vitiligo veroorzaakt is niet geheel bekend. Behalve een genetische predispositie en een trigger (die waarschijnlijk veel dingen zou kunnen zijn en niet één specifieke, die vitiligo altijd laat ontstaan) zijn er geen andere oorzaken bekend.
Hoogsensitief zijn is niet objectief meetbaar en daardoor ook erg lastig om uit te zoeken of dit een rol speelt. Waarschijnlijk is vitiligo sterk multifactorieel wat zoveel betekent als er zijn zo veel dingen die soms veel en soms een heel klein beetje bijdragen. Het is dus niet uit te sluiten, maar ook niet aan te tonen.
Ik ben heel vaak moe en mijn vitiligo breidt zich snel uit. Hoort de moeheid erbij?
Zowel de lichamelijke als psychologische kwaliteit van leven kunnen als gevolg van de huidzieke vitiligo onder druk komen staan. Denk hierbij aan:
dagelijkse activiteiten, mobiliteit, vitaliteit/energie, slaaptekort, maar ook stemming en emoties, het lichaamsbeeld, je zelfbeeld en natuurlijk je zorgen over de huidziekte.
Dit alles kan tot vermoeidheid leiden.
Kan vitiligo ook alleen op de vulva voorkomen of moet ik dan eerder aan een lichen sclerosus denken?
Lichen sclerosus is een huidaandoening waarbij de huid minder soepel en wittig van kleur wordt.
In de meeste gevallen ontstaat het bij vrouwen tussen het 45e en 60e levensjaar,
maar het kan ook voorkomen bij volwassen mannen en bij kinderen.
Vitiligo kan zeker alleen op de vulva voorkomen. Sterker nog, de vulva is een voorkeursplek voor vitiligo.
Vaak is het genitale gebied bij zowel man als ook vrouw het eerste lichaamsdeel dat is aangedaan bij vitiligo.
Maar, lichen sclerosus staat wel in de differentiaal diagnose (lijst van mogelijke aandoeningen).
Doorgaans is het onderscheid makkelijk vanwege de structuur/textuur verandering (sclerose) van de huid bij een langer bestaande lichen sclerosus.
En korter bestaande lichen sclerosus kenmerkt zich door ontstekingen, schilfering, rhagaden, jeuk en pijn.
Echter soms is het lastig te onderscheiden en wordt een huidbiopt afgenomen.
Er komt spontaan pigment terug. Wat kan de oorzaak hiervan zijn?
Wij zien vaker dat het pigment weer vanzelf terug kan komen. Zelfs bij mensen die al meer dan 95% wit waren. Zonlicht is hierbij zeker een uitlokkende factor omdat zonlicht de pigmentcellen stimuleert. Daarom zien we dit fenomeen vooral op aan zon blootgestelde plekken. Het kan opeens gebeuren terwijl het pigment jarenlang verdween. Dat komt zeer waarschijnlijk doordat de immuunreactie tegen pigmentcellen uitgedoofd is; dus het vitiligo is stabiel. Maar dat kan ook zo weer veranderen. Wij weten al veel over hoe het gebeurt maar weinig over waarom dat zo maar gebeurt.
Eén van m’n ouders heeft vitiligo, krijg ik het nu ook? Is de aanleg van vitiligo erfelijk bepaald?
Vitiligo heeft in de eerste plaats genetische componenten, d.w.z dat er een erfelijke aanleg aanwezig moet zijn.
Bij 20 tot 30 procent van de patiënten komt de ziekte ook nog bij familieleden voor. In het erfelijk materiaal in onze celkernen bestaat een groot aantal codes voor de aanleg van vitiligo.
Het merendeel van deze coderingen heeft betrekking op het functioneren van ons afweersysteem en enkele codes hangen samen met het vermogen om melanine ( huidpigment) aan te maken.